Tag: Digitaal fotograferen

Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (9)

Soms heb je een hogere gevoeligheid nodig om een bepaalde actie goed in beeld te krijgen.

Korrelige foto’s

In principe kun je stellen dat je de gevoeligheid zo hoog als noodzakelijk en zo laag als mogelijk in moet stellen. Op een zonnige visdag stel je de camera in op ISO 100 of 200, is het zwaarbewolkt weer of mistig, dan levert ISO 400 of 800 stemmige beelden op. Bij digitale camera’s wordt een hogere gevoeligheid bereikt door het beeldsignaal te versterken. Net zoals vroeger bij het gebruik van filmpjes, levert het gebruik van een hogere gevoeligheid wel een ‘korreliger’ beeld op waarin minder details zichtbaar zijn.

Soms heb je een hogere gevoeligheid nodig om een bepaalde actie goed in beeld te krijgen.
Soms heb je een hogere gevoeligheid nodig om een bepaalde actie goed in beeld te krijgen.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (8)

De hoogste ISO-getallen geven meer kans op ruis, het formaat van de sensor bepaalt mede de kwaliteit van de opname.

Ruis verhelpen

Het formaat van de pixels op de sensor bepaalt mede de gevoeligheid voor ruis. Een sensor van vijftien megapixel is gevoeliger voor ruis dan een sensor van hetzelfde formaat van twaalf megapixel. Sommige camera’s zijn voorzien van een ruisreductie programma, in andere gevallen zul je aan de slag moeten met een fotobewerkingsprogramma op je computer of laptop om de hoeveelheid ruis in een opname te verminderen.

De hoogste ISO-getallen geven meer kans op ruis, het formaat van de sensor bepaalt mede de kwaliteit van de opname.
De hoogste ISO-getallen geven meer kans op ruis, het formaat van de sensor bepaalt mede de kwaliteit van de opname.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (7)

Regen, mist, wind en een schommelende boot maken een hogere gevoeligheid noodzakelijk.

‘Ruis’ in een opname

Het formaat van de sensor in de camera legt beperkingen op voor wat betreft de hoogte van de gevoeligheid dat ingesteld kan worden. De zeer kleine sensors in compactcamera’s kunnen doorgaans niet hoger ingesteld worden dan ISO 200 of 400, dit omdat er anders te veel ‘ruis’ optreedt. Er zijn full-frame reflexcamera’s waarbij je zelfs nog bruikbare foto’s kunt maken met een ISO-instelling boven de 100.000… Dan kun je zelfs bij maanlicht nog scherpe foto’s maken! Ruis (digitale foutjes) wordt vooral zichtbaar in donkere delen van een foto, tussen de pixels met de juiste kleur staan er opeens rode of blauwe pixels. Bij een uitvergroting van de foto kan dit al snel storend worden, bij een klein fotootje op internet zal het echter nauwelijks opvallen.

Regen, mist, wind en een schommelende boot maken een hogere gevoeligheid noodzakelijk.
Regen, mist, wind en een schommelende boot maken een hogere gevoeligheid noodzakelijk.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (6)

Een lagere gevoeligheid geeft een grote rijkdom aan details weer.

Wanneer is een lagere gevoeligheid noodzakelijk?

In bepaalde gevallen kan het ook nodig zijn om de gevoeligheid van de sensor te verminderen. Fotografeer je bijvoorbeeld insecten langs de waterkant met behulp van een kleine flitser dat je net naast het objectief bevestigd hebt, dan kan het zijn dat ISO 200 en 400 alleen maar overbelichte foto’s oplevert, dit ondanks het feit dat je het kleinste diafragma ingesteld hebt op het objectief. Je zult nu de gevoeligheid van de sensor moeten verlagen naar ISO 50 of 100 om goede resultaten te bereiken. Om de nadruk te leggen op het hoofdonderwerp, de trotse sportvisser met een mooie vangst bijvoorbeeld, kunnen we de scherptediepte verminderen door voor een groter diafragma te kiezen. Voor en achter het onderwerp wordt alles duidelijker onscherp en de nadruk ligt nu meer op het hoofdonderwerp. Op een lichte, zonnige dag kunnen we dit vrijwel alleen bereiken wanneer we de gevoeligheid terugdraaien.

Een lagere gevoeligheid geeft een grote rijkdom aan details weer.
Een lagere gevoeligheid geeft een grote rijkdom aan details weer.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (5)

Het laatste restje daglicht wordt bij een hogere gevoeligheid nog zichtbaar.

Instellingen bij gebruik van een telelens

Kom je bij ISO 100 uit op, bijvoorbeeld, een sluitertijd van 1/125ste seconde bij diafragma 8, dan kun je bij ISO 400 ook met langere telelenzen nog fotograferen zonder gebruik te maken van een statief door 1/500ste in te stellen bij hetzelfde diafragma 8. Heb je meer scherptediepte nodig dan kun je bij ISO 400 1/125ste seconde aanhouden, maar draai je het diafragma verder dicht tot 16. Heb je je flitser thuis laten liggen of leent het onderwerp zich niet voor het gebruik van een flitser (het fotograferen van zilverkleurige vissen zoals zeebaars levert nog wel eens problemen op bijvoorbeeld), ook dan is het handig wanneer we de gevoeligheid van de sensor op kunnen schroeven.

Het laatste restje daglicht wordt bij een hogere gevoeligheid nog zichtbaar.
Het laatste restje daglicht wordt bij een hogere gevoeligheid nog zichtbaar.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (4)

Even drukken op de ‘info’-knop en je ziet wat er ingesteld staat op je camera.

Gevoeligheid aanpassen

Het kan nodig zijn om van gevoeligheid te veranderen wanneer de lichtomstandigheden langs de waterkant of elders veranderen, wanneer we minder scherptediepte in een foto willen bereiken of wanneer we gaan werken met langere teleobjectieven omdat we een bijzonder dier langs de oever willen fotograferen. De gevoeligheid van de sensor wordt uitgedrukt in een ISO-getal. De reeks loopt als volgt 50, 100, 200, 400, 800, 1600 enzovoorts. Elke verdubbeling van het getal levert een verdubbeling van de gevoeligheid op, de meer geavanceerde camera’s bieden de mogelijkheid om ook tussenliggende getallen in te stellen.

Even drukken op de ‘info’-knop en je ziet wat er ingesteld staat op je camera.
Even drukken op de ‘info’-knop en je ziet wat er ingesteld staat op je camera.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (3)

‘Photo & Release’ is een populaire variant van Catch & Release.

Grotere aantallen foto’s achter elkaar maken

Met de toename van het formaat van de sensor loopt ook de hoeveelheid informatie die verwerkt moet worden sterk op, dit is de reden dat je soms maar een beperkt aantal foto’s van een springende snoek achter elkaar kunt maken. De camera moet al die gegevens eerst verwerken en vanaf een buffer wegschrijven op de kaart alvorens er weer nieuwe opnamen gemaakt kunnen worden.

‘Photo & Release’ is een populaire variant van Catch & Release.
‘Photo & Release’ is een populaire variant van Catch & Release.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (2)

Bij reflexcamera’s kan de gevoeligheid in het menu of in het lcd-paneel bovenop de camera aangepast worden.

Opbouw beeldsensor

In principe is een beeldsensor een elektronische component die uit meerdere of grote aantallen lichtgevoelige elementen bestaat. Het beeld dat via de lens op de sensor valt kan hiermee elektronisch vastgelegd en vervolgens opgeslagen worden. Termen als CCD of CMOS-chip zul je in dit geval tegenkomen in de handleiding van je camera, in een beperkt aantal fototoestellen wordt gebruik gemaakt van een Foveon-sensor. Het formaat van de sensor bepaalt mede de kwaliteit van de uiteindelijke opname, deze varieert van ruim 3 x 4 mm in de kleinste compactcamera’s tot bijna 24 x 36 mm in de ‘full-frame’ digitale spiegelreflexcamera’s.

Bij reflexcamera’s kan de gevoeligheid in het menu of in het lcd-paneel bovenop de camera aangepast worden.
Bij reflexcamera’s kan de gevoeligheid in het menu of in het lcd-paneel bovenop de camera aangepast worden.
Geplaatst op

Beginnen met digitaal fotograferen: Sensor en gevoeligheid (1)

De knop voor het instellen van de gevoeligheid zit bij deze compactcamera helemaal links.

Gevoeligheid aanpassen

Was het vroeger noodzakelijk om een andere film in de camera stoppen (en deze eventueel aangepast te ontwikkelen) om een hogere of lagere gevoeligheid te bereiken, tegenwoordig is het aanpassen van de gevoeligheid van de sensor in de camera een kwestie van het draaien van een instelknop of een kleine aanpassing in het menu.

De knop voor het instellen van de gevoeligheid zit bij deze compactcamera helemaal links.
De knop voor het instellen van de gevoeligheid zit bij deze compactcamera helemaal links.
Privacybeleid Ondersteund door WordPress